SPOR DA DEHİDRASYON VE REHİDRASYON

Organizmanın su kaybetmesine dehidrasyon denir. İnsan vücudu, normal fonksiyonlarını gerçekleştirebilmek için suya ihtiyaç duyar. Vücudumuz, aldığımız sıvı miktarından daha fazlasını kaybederse, dehidrasyon ortaya çıkar (1).

Dehidrasyon spor yarışmalarında ve antrenmanlarda sıklıkla görülen bir durumdur. Vücutta oluşan sıvı kaybının yeterli düzeyde yerine koyulmaması performansı etkiler ve sağlık problemlerine yol açabilir (2).

Sıvı kayıplarının performans dereceleri incelendiğinde Vücut ağırlığın %2’si kadar sıvı kaybı termoregülatör yetenek kaybı, %3’ü kadar sıvı kaybında Kas ve Dayanıklık da azalma, %6’sı kadar bir sıvı kaybında ise tıbbı sorunlar ortaya çıkar (3).

Dayanıklık egzersizi süresince, 1-2 saat içinde sıvı kaybı vücut ağırlığının %3’üne ulaşabilir. Bunun anlamı 70 kg’lık bir bireyin sıvı kaybı miktarının 2 kg olması demektir. Bu sıvı kaybı kan hacminin azalmasına ve dolayısıyla kalbe giren kan miktarının düşmesine neden olur. Kalbe giren kan miktarındaki azalma, nabzın artmasına sebep olur.(4)

Kaybedilen vücut sıvılarının yerine konmasına REHİDRASYON denir. Egzersizden önce ve sonra sporcu tartılarak kaybettiği sıvı miktarı hesaplanabilir ve buna göre bir rehidrasyon stratejisi belirlenebilir.

Egzersizden önce ve egzersiz sırasında sıvı ve karbonhidrat verilmesi, antrenmanlardaki verimi artırabilir(5).

Antrenmanın hemen sonrasında vücut ağırlığındaki her 1 kg düşüş için 1 litre su içilmesi gerektiği bildirilmektedir(6).

Dayanıklık idman sonrası içilen içeceklerin amacı aşırı sıvı kaybı sonrası rehidrasyonu sağlamaktır (7).

Egzersiz süresinin 1 saati geçtiği zamanlarda lezzetini yükseltmek, sıvı retansiyonunu fazlalaştırmak ve hiponatremiye engel olmak amacıyla sodyum eklenmesi tavsiye edilmektedir. Sporcular çok önemlidir.

Terle kaybedilen miktar, midenin maksimum boşalma hızını aşabilir. Sıvının yerine konması dışında, egzersiz süresince ekzojen bir yakıt kaynağı olarak karbonhidrat takviyesi yorgunluğu geciktirir ve egzersiz performansını artırır(8).

D-Ribose(5gram) ve SodyumKlorür1000mg, İyot200mcg , Potasyum100mg , Magnezyum100mg takviyesi çok faydalı olacaktır.

Dr.Zaferu

Kaynaklar
(1) Clarkson, P.M., et all; (1992). Medicine and Science in Sports and Exercise, 24(5): 512-520.
(2) Demirkan, E., et all; (2010). Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, VIII (3) 81-92.
(3) Naghi, MR.; (2000). Nutrition and Health, 14: 127-34.
(4) Latzka, WA; et al; (1997). Journal of Applied Physiology, 83 (3): 860-866.
(5) Şendil, A.; (2008). Dehidrate olmuş bireylerde araştırma. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
(6) Yıldız, S.A. & Arzuman, P. (2007). Sıcak ortamda egzersiz. Egzersiz Fizyolojisi Sempozyumu Özet Kitabı Genel Tıp Dergisi, İstanbul, 10-15.
(7) Orkun, T. & Ersoy G.; (2010). Niğde Üni Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(2): 98-108.
(8) Ray M.L.; et al; (1998). Journal of Applied Physiology, 85(4):1329-36.

vücut_bilim instagram hesabından alıntıdır…