Enerji, fiziksel bir sistemin işi yapma kapasitesidir(1). Sportif aktivitelerde geçerli olan enerji, mekanik enerjiye dönüşümdür. Enerji bir antrenman veya müsabaka sırasında fiziksel etkinliklerin verim düzeyi için gerekli bir öncüdür.Yapılan fiziksel etkinliğin türüme göre özellikle 3 metabolik sistem önemlidir.
1. Fosfojen
2. Anaerobik Glikoliz – LaktikAsit
3.Aerobik sistemlerdir.
Bu sistemlerin amacı kasta var olan ATP’yi yeniden sentezlemektir(2).
1. Fosfojen Sistem (ATP-CP sistemi)
Hücre içerisinde depo halde bulunan ATP miktarı sınırlıdır ve bu madde kişinin günlük aktivitelerinin şiddetine ve süresine bağlı olarak devamlı bir şekilde yenilenir. ATP kas yapısında bulunan kimyasal bir bileşiktir. ATP’nin molekül yapısı bir adenozin ile üç fosfattan oluşur. Bir mol ATP parçalandığında yaklaşık 7-12 kcal enerji açığa çıkmaktadır(3). Aktif spor yapan ve özellikle vücut geliştirme fitness yoğunluğundaki sporcuların Kreatin takviye almaları enerjiyi garantilemektedir.
2. Anaerobik Glikoliz (Laktik asit sistemi)
Glikozun (glikojenin) anaerobik yolla parçalanmasına denir. Bu yolla enerji üretilirken sadece glikoz kullanılır (4).
1. Fosfojen Sistem (ATP-CP sistemi)
Hücre içerisinde depo halde bulunan ATP miktarı sınırlıdır ve bu madde kişinin günlük aktivitelerinin şiddetine ve süresine bağlı olarak devamlı bir şekilde yenilenir. ATP kas yapısında bulunan kimyasal bir bileşiktir. ATP’nin molekül yapısı bir adenozin ile üç fosfattan oluşur. Bir mol ATP parçalandığında yaklaşık 7-12 kcal enerji açığa çıkmaktadır(3). Aktif spor yapan ve özellikle vücut geliştirme fitness yoğunluğundaki sporcuların Kreatin takviye almaları enerjiyi garantilemektedir.
2. Anaerobik Glikoliz (Laktik asit sistemi)
Glikozun (glikojenin) anaerobik yolla parçalanmasına denir. Bu yolla enerji üretilirken sadece glikoz kullanılır (4).
Anaerobik Özetle;
- Kas yorgunluğuna yol açan laktik asit açığa çıkarır.
- Oksijene gerek olmadan gerçekleşir.
- Enerji besinlerden sadece Karbonhidratları kullanır.
- Sadece birkaç mol ATP’nin yenilenmesine yetecek kadar enerji açığa çıkarır.
3. Aerobik Sistem
Aerobik sistem ATP üretimi için en ekonomik sistemdir. Mitokondride bulunan besin maddelerinin enerji ortaya çıkarabilmek için uğradıkları oksidasyona aerobik sistem denir. Bu sistemin en belirgin göstergesi oksijen tüketim kapasitesidir(5). Aerobik dayanıklılık egzersizleri iki dakikadan iki saate kadar olan aktivitelerde temel enerji kaynağı oksijen şeklinde belirir. Aerobik kapasiteleri artırmanın önemli etkenlerinden biri de hem aerobik egzersizleri hem de anaerobik egzersizleri artırmaktır.
Kaynaklar
(1) Luzi, L.(2012). Cellular Physiology And Metabolism of Physical Exercise. İtalia,33.
(2) Günay,M., Tamer, K., & Cicioğlu İ. (2014). Spor Fizyolojisi ve Performans Ölçümü. Ankara: Gazi Kitabevi.
(3) Egzersiz Fizyolojisi (2007). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 41-42.
(4) Egzersize Metabolik ve Isı Adaptasyonu.(2006). Ankara: Gazi Kitabevi.
(5) McArdle,W.D., (2006). Essentials of exercise physiology. Lippincott Williams & Wilkins.
Aerobik sistem ATP üretimi için en ekonomik sistemdir. Mitokondride bulunan besin maddelerinin enerji ortaya çıkarabilmek için uğradıkları oksidasyona aerobik sistem denir. Bu sistemin en belirgin göstergesi oksijen tüketim kapasitesidir(5). Aerobik dayanıklılık egzersizleri iki dakikadan iki saate kadar olan aktivitelerde temel enerji kaynağı oksijen şeklinde belirir. Aerobik kapasiteleri artırmanın önemli etkenlerinden biri de hem aerobik egzersizleri hem de anaerobik egzersizleri artırmaktır.
Kaynaklar
(1) Luzi, L.(2012). Cellular Physiology And Metabolism of Physical Exercise. İtalia,33.
(2) Günay,M., Tamer, K., & Cicioğlu İ. (2014). Spor Fizyolojisi ve Performans Ölçümü. Ankara: Gazi Kitabevi.
(3) Egzersiz Fizyolojisi (2007). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 41-42.
(4) Egzersize Metabolik ve Isı Adaptasyonu.(2006). Ankara: Gazi Kitabevi.
(5) McArdle,W.D., (2006). Essentials of exercise physiology. Lippincott Williams & Wilkins.
vücut_bilim instagram hesabından alıntıdır…
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder