AÇ KALMAK FAYDALI MI? ZARARLI MI?

Yediğiniz kuvvetli bir yemeğin sindirilmesi, kana karışması ve besinlerin kullanılması veya fazlasının depolanması işlemi yaklaşık 4-5 saat sürer. Bu süre içinde kanda şeker ve yağ seviyesi önce yükselir, sonra da bu 4-5 saat sonunda tekrar düşmeye başlar. Nitekim bir süre sonra beyinden ‘acıkma’ sinyalleri gelmeye başlar ve sonraki yemek ile birlikte bu çark tekrarlanır. Ama diyelim ki bu sürenin sonunda yemek yemediniz.

Ne Yapıyor Metabolizmamız?
Hiç önemli değil, her şeyin bir çaresi var. Karaciğer ve kaslarda daha önce depolanmış ‘depo şeker’ (glikojen) devreye giriyor ve enerji ihtiyacınız için kullanılıyor. Glikojen depolarınızın da ömrü yaklaşık 6-7 saattir. Glikojen bitince de yağlara yönelme olur. Yani metabolizmamız son yemekten yaklaşık 12 saat sonra ‘yağ yakma’ moduna giriyor.

Aç kaldığınızda vücut koruma mekanizması geliştirir. Burada ‘FOXO’ geni uyarılır. FOXO, hücrelerimizin çöpçüleri olan ‘lizozomları’ uyararak hücre içindeki eskimiş ve DNA’sı bozulmuş yapıları ve proteinleri ‘yemeye’ başlar. Buna otofaji (kendi kendine yeme) denir. Hücrelerin tamirat geni, geri dönüşüm ve tazelenme olayı ile son zamanlarda anti-aging olayına konu olmuştur. Illinois Üniversitesi’nden Prof. Krista Varady ve California Üniversitesi’nden Prof. Valter Longo ve Johns Hopkins Üniversitesi’nden Prof. Mark Mattson, zaman zaman açlık diyeti(oruç) yapmanın kalori kısıtlamasına benzer çok faydalı etkiler doğurduğunu belirtmişlerdir.

Aç Kalmanın Avantajları (Faydaları) Nelerdir?
- Kan şekerinin düşmesini ve normalleşmesini sağlar. İştah azaltır.
- Enerji metabolizmasının daha verimli olmasını sağlar,
- 12 saat aç kalanlarda yağ yakımını hızlandırır,
- Gençlik ve koruma genlerini (sirtuinler) aktive eder,
- Gençlik hormonu ‘somatotropin’ salgılanmasına neden olur,
- Yaşlanmaya neden olan İGF-1 hormonunun yapımını ve salgılanmasını baskılar.
- Beyinden ‘nörotrofik faktörler’ denilen hormonların salgılanmasına neden olarak beyin sağlığını korur. 

Aç Kalmanın Dezavantajları Nelerdir?
- Öncelikle Kas geliştirenler için mideyi 5 saatten fazla aç bırakmamak gerekir.
- Yüksek performans içeren spor branşlarda uzun süre açlık bazı problemleri doğurabilir.

Ne yapmalı?
Öncelikle midenize bir süre SU haricinde birşeyler götürmemeniz size ciddi anlamda fayda sağlayacaktır. Fakat bu açlık süresi kişiden kişiye ve spor durumuna göre değişebilir. Eğer kas geliştirmek istiyorsanız 5 saatlik açlık size çok uygundur. Eğer kilo vermek istiyorsanız her 9 saatte bir gıda tüketmeniz iyidir. Mesela sabah ve akşam yemeği tüketerek günde iki öğün ile hem sağlık hem de kalıcı bir kilo kontrolü sağlayabilirsiniz.

Kaynak:
- Prof. Dr. Yavuz Yörükoğlu. 45’ten sonra Orta yaşa adım atanlar için yol haritası ve genç kalmanın sırları. S.217-219. Hayykitap 2016.
- https://www.ahajournals.org/doi/pdf/10.1161/CIRCRESAHA.118.313352
- https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMra1905136
- https://www.nature.com/articles/s41586-020-2502-7
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28407662/

vücut_bilim instagram hesabından alıntıdır…