KURAL -1-
Beyniniz doğru çalıştığında vücudunuz daha
iyi görünür ve hissettirir. Beyniniz sorunluysa görüntünüz ve hisleriniz
de sorunlu olur.
Yaptığınız her şey beyninizle ilgilidir. Sağlıklı bir beyin, sahip olabileceğiniz en iyi vücuda kavuşmanızı çok daha kolaylaştırır. Beyniniz en uygun seviyede çalışırken bir diyeti uygulamanız, egzersiz rutinine uymanız, sağlıklı yaşam davranışlarını benimsemeniz daha kolay olur.
Bir diyeti veya egzersiz planını sürdürmekte
zorlanıyorsanız, kronik ağrınız varsa, enerjiniz düşükse, sağlık sorunları
yaşıyorsanız, beyin sağlığınızı geliştirmek iyi gelecektir.
Kum tanesi büyüklüğünde bir beyin dokusunda
birbirleriyle “konuşan” yüz bin sinir hücresi ve bir milyar bağlantı var.
Sarhoş değilseniz saatte 430 km hızla hareket eder. Beynimiz kimliğimizin,
karakterimizin ve zekamizin organıdır ve kim olduğumuzu belirlemekte çok büyük
rol oynar.
Şöyle düşünün. Siz Spor salonuna gittiniz ve
ağırlık çalışıyorsunuz. Bir Dumbell (dambıl) aldınız ve kolunuzu bükerek pazu
çalışıyorsunuz. Bu egzersizi yaparken kafanız işyerinizde, kavga ettiğiniz
sevgilinizde veya salonda bir kıza takıldıysa o zaman maksimum gelişmeye şahit
olamayabilirsiniz. Çünkü gelişmenize beyniniz katkı sağlayacaktır.
Beyninizi doğru çalıştırmak için yediklerinize ve yaptıklarınıza dikkat etmelisiniz. Bu konuyu ileriki zamanlarda anlatacağız. Ama unutmayın, beyninizi koruyun, besleyin ve çalıştırın. Bu şekilde vücudunuzun daha sağlıklı ve kuvvetli olduğunu göreceksiniz. Olumsuz düşünce ve duygulardan kurtulmaya çalışın.
Sağlam Kafa Sağlam bedende bulunur sözünü
biliriz ve bu sözün aslında kafanız (beyniniz) sorunluysa vücudunuzun sağlam
olması mümkün değildir. Vücudunuz sağlam ise muhtemelen beyninizin sağlam
olmasından kaynaklıdır.
KURAL -2-
Beyninizin belirli bir rezervi vardır. Ne kadar çok rezervi varsa o kadar sağlıklı olursunuz. Ne kadar az, o kadar savunmasız.
Ailenizi, arkadaşlarınızı ve iş arkadaşlarınızı
düşünün. Bir kriz durumunda bazıları kendini kaybedip tatlı ve çikolataya,
sigaraya, alkol ve uyuşturuculara saldırırken diğerleri hayatlarına sağlıklı
bir biçimde sahip çıkıyor mu? Hiç neden böyle olduğunu düşündünüz mü?
Bir yakının ölümü, işten çıkarılma, boşanma gibi
stresli olayların bazı insanlarda kilo alma, depresyon, egzersiz yapmak için
motivasyon kaybı ve kötü günlük alışkanlıklara sebep olurken başkalarında
bunlara sebep olmadığını fark edebilirsiniz.
Beyin rezervi, stresli olaylar veya hasarlarda
sağlıklı beyin işlevi için yastık görevi görüyor. Ne kadar rezerviniz varsa
beklenmedik olaylarla o kadar kolay başa çıkabiliyorsunuz. Ne kadar azsa, zorlu
zamanları ve hasarları atlatmanız zorlaşıyor. Başa çıkma mekanizması olarak bir
paket bisküviye gömülmeniz veya kendinizi alkole vermeniz daha olası hale
geliyor.
Doğduğumuzda çoğumuz aynı oranda beyin rezervi taşırız. Ancak o noktadan sonra pek çok etken rezervin miktarını artırabilir veya azaltabilir. Örneğin, anneniz size hamileyken esrar ve bol bol alkol aldıysa beyin rezervi seviyenizi düşürmüş olması muhtemeldir. Gençken çatıdan düşmüş, çocukluğunuzda aile içi şiddete maruz kalmışsanız -öyle bir ortamda yaşamış iseniz – veya lisede alkol ve uyuşturucu kullanmışsanız rezervinizi kendiniz düşürmüş olabilirsiniz. Temel olarak, beyne zarar veren her davranış beyin rezervinizden götürür.
Diğer taraftan, anneniz sağlıklı beslenip
hareket ettiyse o zaman rezervinizi genişletmiş olabilir. Sevgi dolu bir evde
büyüdüyseniz, çocukken etrafınızda öğrenerek çeşitli uyaranlar olduysa,
uyuşturucu ve alkolden uzak duruyorsanız rezerviniz büyük olasılıkla artmıştır.
Geniş bir beyin rezervi direnç sağlar ve yaşamın
beklenmeyen iniş çıkışlarıyla şeker, alkol ve uyuşturucu olmadan baş etmenizi
kolaylaştırır.
Sağlıklı Besinler tüketip düzenli egzersiz yapmanız
durumunda beyin rezervelerinizi de korumuş ve güçlendirmiş olacaksınız.
KURAL -3-
İstediğiniz vücuda sahip olma yeteneğinizde temel rolü oynayan beyin sistemlerine bir arada göz atalım. Bu sistemlerin hepsi davranışlarınızı etkileyerek olası en iyi vücuda kavuşma yeteneğinizi destekler ya da azaltır.
Beynin sistemleri özeti
Prefrontal korteks (PFK):
PFK, vücudunuzun CEO’su gibidir. Beynin ön üçte
birlik kısmında yer alır ve beyin ile vücudun geri kalanı için denetleyici
görevi görür. Dikkat, yargı, planlama, dürtü kontrolü, takip ve empatide rol
oynar. Alkol PFK’yi yavaşlatır.
Anterior Singulat Girus (ASG):
Frontal lobların derinliklerine doğru uzanarak
dikkatimizi farklı odaklara kaydırmamızı, esnek olmamızı, uyum sağlamamızı ve
gerektiğinde değişmemizi sağlar.
Derin Limbik Sistemi (DLS):
Duygusal tonu belirler; ruh hali ve bağ kurmada
rol alır. Aşırı faaliyet gösterdiğinde olumsuzluk baskın durum olur, motivasyon
ve dürtü azalır, özgüven düşer, suçluluk ve çaresizlik duyguları artar.
Bazal ganglion:
Düşünce, duygu ve hareketleri bütünleştirmekte
rol oynar. Faaliyet düşerse motivasyon eksikliği görülür. Kokain, Efedrin,
Klenbuterol gibi maddeler bu bölümde işlev görür.
Temporal Loblar:
Gözlerin arkasında konumlanan temporal loblar
dil, kısa süreli hafıza, istikrarlı duygu durum ve öfke konularıyla ilgilidir.
Bu bölgede sorun yaşanırsa hafıza sorunları, değişik ruh halleri ve öfke ortaya
çıkar.
Yan (parietal) loblar:
Beynin üst-arka kısmına denk gelen yan loblar
duygusal verileri işler yön hissinde rol alır. Duygusal açlık ve beslenme
problemleri olanların bölümü.
Arka (oksipital) loblar:
Görme ve görsel işlemede rol oynar.
Beyincik:
Motor koordinasyon, düşünce koordinasyonu, işlem
hızı ve muhakeme. Burada bir sorun olduğunda fiziksel koordinasyonu sağlamakta
zorlanılır. Alkol beynin bu kısmını doğrudan etkiler.
KURAL -4-
Pek çok şey, beyne zarar verebilir ve her zaman istediğiniz vücuda sahip olmanızı zorlaştırabilir. Pek çok şey, beyne yardımcı olur ve sevdiğiniz vücuda sahip olup onu korumanızı sağlar.
Günlük eylem ve davranışların beyninizi
yorduğunu ve istediğiniz vücuda sahip olmayı zorlaştırdığını öğrenmek sizi
şaşırtabilir. Şimdi Beyne ve vücuda zararlı bazı yaygın faktörleri sıralayalım.
Fiziksel Travma:
Ciddi yaralanmalar ve beyin sarsıntılarına
dikkat edilmelidir.
Uyuşturucular:
Esrar, kokain, ekstazi, metamfetamin, uçucu
maddeler ve eroin gibi uyuşturucular beynin işlevlerine ciddi zarar verir. Tabi
buna Vicodin, OxyContin ve Xanax gibi farmakolojik ilaçları da ekleyebilirsiniz?
Alkol:
Bilimsel araştırmalara göre Orta kararda alkol
almak bile beyine zarar veriyor.
Obezite:
Yağlar, toksik maddeleri depolar. Vücutta yağ
artışı beyine de zarar verir.
Hormonal Anormallikler:
Tiroit, Östrojen, progesteron, testosteron, DHEA
veya kortizol seviyelerindeki anormalliklerin beyin ve vucutta problemlere yol
açabilir.
Yanlış Beslenme:
Ülkemizdeki temel problem beslenme anlayışıdır.
Ne yerseniz O sunuz.
Vücutta kronik Ateş:
Kronik ateş beyne ve kalbe kan akışını kısıtlar.
Düşük Kan Akışı:
Kan dolaşımı önemlidir çünkü beyne ihtiyacı olan
oksijen, şeker, vitaminler ve diğer besinleri taşıyıp toksinleri dışarı atar.
Nikotin, aşırı kafein veya hareketsizlik gibi bir organa kan akışını azaltan
her faktör, o organın erken yaşlanmasına sebep olur.
Kronik Stres:
Sorunlu evlilikler, zorlu işler, maddi
problemler kronik stres sebebidir. Stres arttığında Kortizol üretilir ve bu
iştahınızın ve şekere düşkünlüğünüzün artmasına sebep olur.
Uykusuzluk:
Günde 5-6 altı saatten az veya dengesiz uykular
genel beyin faaliyetlerini azaltır ve iştah dengesini bozar.
Sigara:
Sigara içmek beyin ve diğer organlara kan
akışını kısıtlar.
Aşırı Kafein:
İçinde kafein bulunan içeceklerin aşırı tüketimi
beyne kan akışını kısıtlar. Beyin ve vücut için zararlıdır.
Aşırı TV ve Cep Telefonu:
Aslında mesele telefon veya televizyon değil.
Mesele uzun zaman dijital alanlara odaklanmaktır. Bu durumlar sizin
bilinçaltınıza olumsuz mesaj göndermenize sebep olur. Obeziteye yol açar. Oyun
oynamak, beyinde kokainle aynı bölgeyi harekete geçirir.
Su Kaybı:
Vücudunuzun %70’i ve beyninizin %80’i sudan
oluşur.
Hareketsizlik:
Organların, kan dolaşımının, vücudun sinirsel
sistemi ve elektriksel sinyallerinin hepsi harekete bağlıdır. Spor ihmalinin
zararı büyüktür.
Olumsuz Düşünmek:
Hoşlanmayan şeyler düşünmek, olumsuz düşünmek
beyin işlevini azaltır, kalp atışını hızlandırır, tansiyonu yükseltir ve birçok
organı etkiler.
Aşırı Mesajlaşma ve Sosyal Ağ Kullanımı:
Nöro bilimciler mesaj yazmak ve internetteki
sosyal ağlarda fazla vakit geçirmenin dikkat problemlerine yol açtığını ve yüz yüze
iletişimde zorlanmalara sebep olduğunu ortaya koydu.
KURAL -5-
Neden hiçbir doktor hastasına göğüs ağrısı teşhisi koymaz? Çünkü bu bir belirtidir. Aynı reçete herkese uymaz. Hepimiz eşsiziz. Kendi beyninizin işleyişini anlamanız gerekir. Mesela göğüs ağrısına neler sebep olabilir? Keder, panik atağı, hipertroidi, zatürre, akciğer kanseri, solunan toksinler, kalp krizi, kalp ritim bozukluğu, kalp enfeksiyonları, omurga yaralanmaları, hazımsızlık, gastrit, reflü, yemek borusu tahrişi, böbrek taşları, karaciğer hastalıkları gibi pek çok problem sayabiliriz.
Aynı şekilde, obeziteye ne sebep olur? Yine kötü
beslenme, hareketsizlik, düşük tiroit, hipofiz tümörleri, bazı depresyon
türleri ve bazı ilaçlar gibi pek çok farklı problem olabilir. Obezite beyinde
faaliyetin düşük olması sonucu ortaya çıkan dürtüsel beslenme davranışı veya
beynin genel faaliyetlerinde artış sonucu anksiyete kaynaklı yeme bozukluğu
sonucu oluşabilir. Obezitenin sebebi anterior singulat hiperaktivite artışıyla
(obezitenin kompülsif türü) veya bunların başka problemlerle bir araya
gelmesiyle ortaya çıkabilir. Bunun elbet birçok farklı türü vardır.
Genel olarak beyninizi ve vücudunuzu
değiştirebilirsiniz. Olduğunuzdan daha iyi bir yapıya performansa getirmeniz
mümkün. Özetle bu 5. Kural’da olumlu ve olumsuzluklar listesini açıklayalım.
BEYNİNİZİ DÜZELTİRSENİZ VÜCUDUNUZ DÜZELİR.
BEYİN DÜŞMANLARI
- Beyin Hasarları
- Alkol ve uyuşturucu kullanımı
- Aşırı kafein tüketimi
- Sigara
- Aşırı Stres (biriken ve boşaltılamayan stres)
- Olumsuz düşünmek
- Kötü Beslenmek
- Uykusuzluk, (Kalitesiz uyku)
- Egzersiz yapmamak
- Çevresel fazla toksin almak
- Çok fazla TV veya ekrana odaklanmak
- Su kaybı
- Hormon Dengesizliği
BEYİN DOSTLARI
- Beyni Korumak
- Vitamin desteği
- Balık yağı
- Derin Nefes (Nefes egzersizleri)
- Gevşeme rahatlama uygulaması (Hipnoz)
- Minnet duymak
- Sağlıklı Beslenmek
- Kaliteli dinlendirici uyku
- Egzersiz yapmak
- Yeni şeyler öğrenmek
- Yeterli Kaliteli SU tüketmek
- Hormon dengesi
- Zihinsel sağlık(zihinsel egzersizler)
- Meditasyon (ibadet)
Vücut_bilim instagram hesabından
alıntıdır…
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder