Bezelye (Pisum sativum L.), baklagil ailesine (Fabaceae olarak da bilinir) ait diploid bir tür olan serin mevsim baklagilidir. Yaklaşık 11.000 yıl önce evcilleştirilen bezelye, İnsan ve Hayvanlar için dünya çapında yetiştirilen önemli bir gıdadır.

Bezelye, protein (%23-25), esansiyel amino asitler, kompleks karbonhidratlar ve demir, kalsiyum ve potasyum gibi mineraller açısından zengindir. Doğal olarak düşük sodyum ve düşük yağ içerirler. Günümüzde bezelye çorbalarda, kahvaltılık gevreklerde, işlenmiş etlerde, doğal gıdalarda, eriştelerde ve pürelerde kullanılmaktadır. Bezelye unu, nişasta ve protein olarak işlenirler. Bazı Protein üretici firmalar bezelye proteini alarak ürünlerine yerleştirirler (Amaç protein ölçümlerde yüksek protein çıkması için).

Bugün üç çeşit bezelye bilinmektedir:

Pisum sativum L. İran ve Türkmenistan'dan Batı Asya, Kuzey Afrika ve Güney Avrupa'ya kadar uzanır.
P. fulvum Ürdün, Suriye, Lübnan ve İsrail'de görülür
P. abyssinicum Yemen ve Etiyopya'dan geliyor
Not: Eski Ata Bezelye ve evcimleşştirilmiş bezelye tohumlarını ve çoğalmasını İsrail devleti çok büyük çabalarla geliştirdi ve dünya Bezelye tohumu kapasitesini artırdı. Elinde kontrol ediyor diyebiliriz.

Bezelye, Genetikçiler tarafından incelenen ilk bitkilerden biriydi. Bununla birlikte, çok büyük ve karmaşık bir genoma sahip olması, ilginç bir şekilde, bezelye genomunun haritalanması için diğer kültürlerin gerisinde kalmıştır.

İsrailli botanikçi Shahal Abbo ve meslektaşları, İsrail'deki çeşitli bahçelerde yabani bezelye için fidanlıklar kurdular ve tahıl verim modellerini evcilleştirilmiş bezelyelerinkiyle karşılaştırdılar(1).

Saint Petersburg'daki Devlet Üniversitesi'nden biyokimyacı Anton Nizhnikov liderliğindeki bir ekip, bitki tohumlarının su ve ışığa karşı dayanıklı olduğunu farklı açılardan çözdü. Bu nedenle bezelye, uzmanların fibriller olarak adlandırdığı çok özel protein yapıları içerirler, PLOS Biyoloji dergisinde rapor ederler(2). Bezelye tohumları özel zırhla kapatılıp korunması ve sonra sofralarımıza gelmesi aslında bize çok anlam katıyor.

Bitkilerin tohumlarında yeni filizler için amino asit kaynağı görevi gören proteinleri depoladıkları zaten biliniyordu. Nizhnikoz bu konuda derince araştırma yaparken, içindeki visilin adında bir proteinden bahsediyordu. Bunun, fibril adı verilen lif benzeri yapılar oluşturduğunu buldular. Bunlar esas olarak hastalıklarla - örneğin Alzheimer demansı veya Parkinson hastalığı - dahil olmaları ile bilinir. Bu, belirli protein fibrillerinin hastanın beyninde biriktiği ve sinir hücrelerine zarar verdiği yerdir. Araştırmacılar, konserve veya taze bezelyelerde bulunan konsantrasyonların birçok kez daha düşük ve bu nedenle zararsız olduğunu yazıyor. Bununla birlikte, sindirimi çok zor olduğu için baklagillere karşı alerjiden sorumlu olabilirler. Diğer araştırmacılar bu şüpheye sahipti(3) - ancak proteinin fibriller oluşturduğunu henüz bilmiyorlardı. Agregalara karşı alerjik reaksiyonlardan kaçınmak için, Nizhnikov ve meslektaşları şimdi bezelye ve diğer bitki tohumlarının tüketilmeden önce filizlenmesine izin verilmesini tavsiye ediyor. Ardından, fibrillerin konsantrasyonunun azaldığını gözlemlediler.

Bezelye’yi mutlaka protein değeri açısından sofralarınızdan eksik etmeyiniz.

vücut_bilim instagram hesabından alıntıdır…