SPORDA SAĞLIKLI BESLENME TAKINTISI

Doymak için yiyoruz ve bazı yiyecekleri sevdiğimiz için tüketiyoruz fakat sporcular için bu tam geçerli olmayabilir. Sporcularda yemek yemenin birde performans ve gelişmeye dayalı bir çizelgesi bulunuyor. Bu yoldan ilerleyen bir sporcu için beslenmek önemli bir kavram oluşturuyor. Bazı araştırmacılar, sporcuların normal dünya düzeni dışında beslenmeye odaklanmasını bir çeşit Beslenme takıntısı olarak görmüşlerdir. Bunun tıbbı adı ortoreksiya nervoza’dır.

Peki gerçekte durum nedir?
Sporcularda Beslenme Takıntısı ikiye ayrılıyor.
a.) İlerlemiş hedef ağırlıklı Beslenen Sporcu takıntısı
b.) Spora egzersizlere kendini disipline ederken başlayan beslenme takıntısı

Öncelikle Sporcu Beslenmesinde Beslenme takıntısını şu kriterlerden anlıyoruz.

1- Sağlıklı Beslenmeye Takıntılı bir odaklanma
*Davranışlar veya düşünceler: Diyet seçimleriyle ilgili zorlayıcı davranışlar veya zihinsel meşguliyetlerin optimal sağlığı desteklediğine inanılır.
*Kendi kendine empoze edilen kaygı: Kendi kendine empoze edilen diyet kurallarının ihlali, endişe, utanç, başarısızlık, performans düşüşü veya form bozulması gibi durumlara neden olur(1).
*Şiddetli kısıtlamalar: Özellikle bazı gıdaları asla tüketmeme ve akabinde tuz, şeker, meyve gibi tüketimlerden sürekli uzak kalma çabaları.

2- Günlük yaşamı bozan davranış
Yaşam tarzının bozulması: Ev yemeklerinde, davetlerde, buluşmalarda misafirliklerde ve dışarıda iken sürekli evden hazırlanmış sadece belli gıdalara bağımlı kalma ve toplumdan yaşam standartından uzaklaşma.

Sporcularda ki Beslenme takıntısı sağlıklı beslenmeden değil, performans ve vücut formu için beslenmeye dayalıdır. Vücut geliştirme ve Fitness sporcuları, bedenlerini ve performanslarını artırmak veya korumak için beslenme stratejisinde abartmalarının altında rol model aldıkları bazı ünlü müsabık veya popüler vücut geliştirmeciler yatıyor. Sıkı bir diyet ve bazı yiyecek içeceklerden tamamen uzak kalma diyeti günlük yaşam standartlarını bozabiliyor. Bu sağlıklı beslenme stratejisi değil, başarı ve performans stratejisidir. Bu ayrımı unutmamalı.

Bir diğer takıntılı sporcular ise, Spora yeni veya sonradan başlayıp sıkı bir beslenme disiplinine takıntılı kalanlar. 2015 senesinde İsveçli bilim adamları, aşırı egzersiz-spor yapanların da ortoreksiya çoğunluklu yaklaşımları olduğunu bildirmişlerdir(2).

Almanya Göttingen Üniversitesi araştırmacı ise spora yoğunluk veren kadınların da birçoğu beslenme takıntılı davranışları olduğu görülmüş. Tabi bilinmeyen bir mevzu ise ortorektik davranışları bulunan kişilerin mi spor yaptığı veya spor yapanlarda mı ortorektik davranış bulunduğu konusu bazı çalışmalarda soru işaretidir.

Karlsruhe Teknoloji Enstitüsü (KIT) ve Freiburg Üniversitesi Spor ve Spor Bilimleri Enstitüsü'nde (IfSS) bir araştırma ekibi, yeme bozukluklarında aşırı egzersizin ("spor bağımlılığı") altında yatan günlük psikolojik mekanizmaları ele aldı. Araştırmacılara göre, yeme bozukluğu olan kişiler, yemekle ilgili iç karartıcı ruh hallerini ve olumsuz düşünceleri düzenlemek için egzersizi kullanıyorlar. Çalışmaya katılanlar, akıllı telefonlarında yeme bozukluğu olan hastaların ve sağlıklı kontrollerin fiziksel aktivitelerini kaydeden, özel olarak geliştirilmiş, aktiviteyle tetiklenen elektronik günlükler kullandılar. Günlük işlevini kullanarak, denekler ayrıca egzersiz öncesi ve sonrası sağlık durumlarını da kaydettiler. Çalışmanın yazarları, yöntemi ayakta tedavi değerlendirmesi olarak tanımlamaktadır.

Sonuç olarak
Şeker, Meyve, Tuz, yemeklerde zeytinyağı, yağlı bir et, zeytinyağlı yaprak sarması gibi bazı tüketimlerden uzak durarak yaşam kalitesini azaltmak ve bu konuda öfkelenecek, suçluluk duygusu yaşayacak kadar sıkıntıya girecek sporcuların uzman bir hipnoterapist ve antrenörden yardım almaları gerekmektedir.

Kaynak:
(1) https://pubmed-ncbi-nlm-nih-gov/23760837/
(2) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26282866/

vücut_bilim instagram hesabından alıntıdır…